PALABBUWAN PESA

Careta Pandha` (Carpan): Lukman Hakim AG. Paggun padhana gi` dullu, bula ta` mampo namba` pekker se ajumbel enga` dha` dika. Se maelanga jang-bajanganna dika, rassana tadha` panyelladan sakale. Tadha` dheng-andhengnga kaangguy ngaleng dhari roba saksena dika. Dika se sama sakale tadha` coplak sakeddebban dhari ate. Terros noro`e karettegga ate dhalem atendak ban tengka. Kadhang bula dibi` padhana se ta` parcaja aponapa ma` pas dika se terros pasda neng e adha`na bula. Ja` dika dha-padha manossa ban manossa se laen, tamaso` bula. Padha ban oreng se laen. Ta` kabitong aksara ban angka se daddi barangkana kalimat pandha` ban se lanjang. Coma settong se agugunan neng e ate bula, dika kasorang. Nape bula pon aloppa`agi kawajiban? Bunten, banne keng barinto. Pas nape, bula ma` padha se tadha` roba laen se abarengnge jalanna careta odhi`na neko. Monggu dha` bula dibi`, saongguna ampon tao ja` dika jugan padha ban babine` se laen. Babine` se andhi` pan-barampan tora bang-sebang. Padha ban dika, ka`dhissa` oreng se kadiya buru toron dhari karaja`anna kalaban masteka. Tape, maske dika coma dhateng dha` bula kalaban salambar sattanang lottho` ganeko rassana bisa alebbiyan dhari sakabbiyanna. Kongse karettek atembang asakse nyasepsebba angen e dhaun memba. Nangeng, e budhina kabbi ganeko badha settong se ta` ekaandhi` babine` laen maske araddinan padhana nape bai. Bula arassa`agi settong pangaoban naleka apolong bareng dika, maske coma dhalem kakerrongan e antara dhuwa` mahlok se ta` apolang tengka jasadda. Dika badha e kenengngan se bikan dhimma poncana ban bula arendhune kennengngan sacope` lenyeng. Dika se badha e kennengngan se ce` jauna terros katapser dha-kandha asal bakto bula ban dika atemmo, tao abareng lan-jalanan neng alam sokma. Sataon se tapongkor, dika ban bula atemmo e pangaoban langnge` tenggi. Ban bula molae nganggi` mempe. Bikan dika, nape se daddi pancer jalanna caretana. Nape padha ban jalanna bula otaba atola` barangka ta` atemmo mowara? Ta` sapanyolop batton ban dalikana. Dhari ganeko bula, parmola`an bula arassa buru daddi oreng lake` se gu-onggu. Laen dhari sabellunna se ta` apangrasa ja` bula ecepta daddi manossa arantep padhana Adam ban Hawa. Ban dhari ganeko keya bula ngoker bato kaletthak abarna emmas dhari pa`a` socce se buru egangse. Egangse coma sakaleyan. Sanonto, saamponna nemmo baddhana longlangnga taresna kaangguy pameneyan mabannya` katoronan masamporna dunnyana nyama. Alangngoy dhalem sokma. Ban kataresna`an ganeko sanonto abujut somber. Somber se matombu bai`na daddi bungka se ramo`na nyangkarem ka bume. Se ranca`na aronce` ce` kerrebba. Se konco` ronce`na ngembang mekkar. Se kembangnga daddi buwa tadha` se bajangnga. Se buwana ta` kera lebbas etabang bakto, maske la`-ola` ta` kabitong pangalang. Se dhaunna jenno ngarampa` macellep ban-sabban keban se ngaop dhari kasona. Bungka se kole`na ta` kera kolecet otaba tacarret loka sacope` obu` balakka`. Sowarana sokma se ca`na dhalem careta anyama taresna. Taresna ampon daddi settong bungka. Bungka se sabbang dhaunna jenno ngabiru. Mopos nojju ka langnge` biru. Taresna se ampon ngembang amaddu e nemor kara, ngomjang nyarowan se ngangko`a madduna. Taresna se ampon aramo` nyangkarem ka dhalem bume ce` dhalemma. Ban e kennengngan ka`dhinto bula ban dika atemmo ta` somalen barna. Maske pangalang pon banyya` se merobbu pangarana. Bungkana kataresna`an ganeka se pas nyanggerra` tadha` talena dha` bula agubeng neng settong poserra ate. Ate bula pon tasanggerra` ta` kobasa kaangguy aguli. Ta` kenneng akoleja` nenemang tembang salaen sanja`na kakerrongan se nyoleng e mowarana rassa. Mowara dhari dhuwa` songay jenneng aengnga kantos juko`, kerrang, kopethengnga pasda dhari dara` tamba`na. Dhari ngocernangnga aengnga se agili dhari capcap somberra molos dhari raranggan sossa. Saamponna anglebadi bakto se apoter labat jarna` lajir jarumma, bungkana ate bula ngarondhu` abuwa pan-saponapan kamarong loka. Loka se sengat dhalem ban lebar. Tape maske loka ganeka ce` labarra ban ce` dhalemma, tadha` ra-mera gilina. Dhara. Coma nyarembengnga ban ngaremmessa aeng benneng dhari bagian raga se kalampan ngabas sonar ban barna. Ban kamarong ganeka tadha` laen etandhai kalaban sowara se maso` ka kopeng dhari jau poncana. Ban sowara ganeko teptep epatena, epattreya e paenga`anna bula salanjangnga omor. Sowara se adhadha lalake` nembung yang-seyang e toccerra are bedhuk agartang. Sowara ganeko magundhek jagat, ngonjang patapporan kelap, magunjal bume, masalbut owa` ban ondhem se abubungan e langnge` dhalem ate bula se etombuwi taresna. Taresna dha` dika. Sabab, maske ampon kadi ganeka, monggu dha` bula ta` kera sanggup ngoba ara ban tojjuwan. Tojjuwan dhari palabbuwan pamongkassa bula dhaggi, pagi`, ponapa sakejja` aggi`. Ban maske sowara ganeka pajat magarudhu` pabengkon, bula ta` kera nyorot dhari tojjuwan asal careta. Bula pon kadhung ajanji ka aba` dibi` ja` gan dhimma lebarra alam ban gan dhimma lanjangnga bakto, bula paggun nyanggerra` paten se ngamba`a dika. Pas baramma se ta` tasanggerra`a, bila taresna pon kadhung tasangsang?* “Le` banne keng se ta` nekkanana hajat dhaji janji bula dha` ka dika, bila ampon dhapa` dha` ka bakto se ampon etantowagi, bula paggun abali. Abali ka tana Madura. nangeng bakto ganeka aropa`agi bakto se gi` abak ngabang monggu dha` oarembagan. Sabab, bula mangkada ka tana manca jugan kaangguy kasaeyanna bula ban dika pagi`.” Enga`a dika ka oca` bula ganeka, oca` se daddi sabbu`na parjalananna bula kaangguy ta` loppa se moleya pole ka Madura. bi-lebbi kaangguy ngone`e dika kalaban sere-penang, tandha bula ampon alamar dika. Taowa dika, ja` mangkadda bula ka tana manca banne keng karana tana Madura neko kajal. Tape bula nyare tambana elmo kangguy arabat ban ngola tana Madura se badha ma` olle bisa eguna`agi kalaban samporna. Bila tana madura ampon ta` eangngep kajal se ta` ngasellagi, sakone`na bakal ngorange oreng Madura se akasap ka lowar. Aponapa`a se kalowara, mon e Madura pon odhi` bisa ma`mor, asabab tanana ampon bisa majenno tatombuwan. Banne ta` eman se adina`a Madura. Banne ta` esto se adina`na dika kalaban raja pangarep. Bula mangkat ka lowar Madura kaangguy nyare elmo maske kalaban bandha pasra. Bandhana gi gi` sambi nyare e jalan. Parcaja`a dika ka bula, bula mangkat jugan kaangguy abali. Dina pon reng-oreng Madura se laen ampon kadhung motossagi ja` aba`na ako-bengko e tana manca. Tape ja` padha`agi ban bula, maske bula misalla dhaggi kabitong daddi oreng sukses bula paggun enga` se moleya ka Madura. Karana, Madura ampon kadhung daddi daging ban dhara bula. Tanpona bula mole se alamara dika se kerana ta` sossa pola karana kakorangan elmo akadi se ampon bannya` kadaddiyan akabin gi` ngodha, tape korang akkal dibasana. Kabin se kadi gapaneka apanggibat ka jalan odhi`na rama tangga se korang samporna. Dika apon tanto tao Iis, ana`na Kariya se akabin omor sabellas taon? Olle sataon atellak; ana`na Sadik, se anyama Sabiya, garowa akabin gi` kellas empa` madrasa* , nyatana ta` rokon ban lakena, lako atokar aherra pas atellak keya. Bula ta` terro kadaddiyan saropa genaka nempa bula ban dika. Cokop ganeka daddi kaca kebbangnga bula kaanngguy ajalane kaodhi`an abareng dika. *** Gun coma ganeko ca`-oca` se ngontap dhari bibirra Hikam dhalem seppe. Sabellunna daddi onggu se apangantana ban Isa. Seyang ban malem se elebadi coma akakandha ban sowarana atena dibi`. Kadiya se kagubek dhalem kecengngengngan. Kacengngngan se ngajak Hakim kadiya ampon akakandha sareng bakal binena, Isa. Isa se ampon lebbi sataon daddi enceranna. Menangka Isa, babine` se nyarkaton e matana Hikam sabban bakto. Babine` se ra-kera gi` aomor dhupolo taonan, sakone` lebbi ngodha dhari Hikam. Matana jenneng, kadiya ngacernangnga aeng sacokkla` se karang ban juko`na pasda dhari dara`. Agabay kabbi lalake` se nangale terro alabbusa dhalem langngoyya. Kembang disa se gadhuwan ales caloret sasebbit bulan pornama otaba ladding lan-bulanan, ladding pasat. Asabab sataon se tapongkor Hikam atemmo ban Isa pas daddi kapekkeran ka se kadhuwa. Ta` kajabana Hikam, sabban bakto Isa pas but nyebbut nyama. Nyama se ajang-bajangan dhalam pekkerra. Katon pas tadha` pangalangnga sakale. Coma Hikam se terros ngesse`e re-saarena babine` Cangkreng ganeka. Dhari kennengngan se pale ng seppe kantos se paleng ramme sakale, monggu dha` Isa, Hikam ampon daddi settong kaodhi`an se ta` bisa epesa ban aba`na. “Mon gi` badha karena nyaba, pas baramma se ta` tarongguwa dhalem abillai neyat se ampon kaajum. Se paste, karena nyama gi` padha kaolok kaangguy merantep rassana ate se padha. Essena ate se padha akarettek e dhalam dhadha. Karettek se barnana bisa etebbak dhalem pola tengka. Tantona, pola tengkana bula ban dika. Se kadhuwa.” Oca` ganeka se sampae samangken padha eteggu` Isa ban Hikam. Menangka pangeket antara settong ate ban ate se laenna. “Enggi, moga-moga ponapa se ampon kaula ban panjennengnga rantep ecampowa sareng pangarana Pangeran.” Jawabba Isa e baktona nyaroju`i maksod tojjuwanna Hikam se lakar raja karep ka Isa. Mela dhari gapaneka, Isa sanget parempen nyempem essena atena. Ta` gun parempem, Isa ajaga ban arabat ma` olle ta` lontor maske kaodhi`an aoba mosem, akadi nembara` kelap parang pacenthar. Kantos Isa ngereng pamangkadda Hkam sampe` ka Palabbuwan Kalianget. Sabab, menorot panotoranna, Hikam bakal mankat ka tana manca kalaban alajar anglebadi Palabbuwan Kalianget nojju dha` Palabbuwan Mancar. Nangeng, sabellunna se kadhuwa apesa gu-onggu, Hikam gi` nyempaddagi nocceggagi pas-saponapan rassa se anggunong e atena bang-sebang. “Bulan bakal abali Isa. Paggun abali. Dika ja` kabater!” “Tape rassa neka paggun ta` nogga, Kaka`. Sabab, ta` Villasana bula edina gantongan ate se ta` etemmo bila se bakal abaliya.” Sowara dhari palabbuwan nandhai ja` papal bakal ngakes jangkarra. Jangkar eangka`, tampar ebukka`. Reng-oreng padha nae`, rang-barang padha eangko` ka attas kapal taker padhana se ta` kabuwa’. Hikam gi` badha e dara`, reng-oreng se alajara padha ajalan nojju papal. Ngo….ng. Ngoooong. thooothooot! Monyena kapal menangka tadha ja` lakat mangkada onggu. Tape Hikam gi` paggun e dara` ta` kowat rassana se adina`agiya Isa. Tape pekkerra terro mangkada. Hikam pon kare melle karcissa kapal. “Kadi napa, Ka`? Ponapa tolos se meyosa?” Isa nyarembeng aeng mata. Hikam paggun metongga`. “Oi… mara ongga. Mangkada la kapalla. Terro edina`agiya pa?” Ca`na sala settong oreng se ampon badha e attas kapal. “Bula mangkada, gi?” Sambi neggu` tanangnga Isa, Hikam ngaremmes aeng matana ta` ekarassa. “Mon lakar ta` mangkada toran abala? Areya la dhapa` ka bakona, Cong?” Sajan ramme oreng se ngolok Hikam. “Enggi, ampon mmon panjennengngan meyosa. Ga-moga salamet dhalam parjalanan kantos ka tojjuwan tor samoga`a ta` loppa ka badan kaula, Ka`.” “Palar mandar.” Hikam ngocol tanangnga Isa se molane galla` eteggu`. Hikam abalik, ngadhep ka kapal se madhapa`a aba`na ka tana Jaba. Tamparra kapal pon padha ebukkar, jangkarra pon eangka`. Hikam nojju galadhagga kapal. Isa ngabas sambi abunto`a pajalanna Hikam. Messinna kapal pon eodhi`i, ajalan nyorot dhari galadhak tangga`. Sakona Hikam para` dhapa`a ka poncana tangga`, tandha sakejja` aggi` bakal nedda` galadhagga kapal. Nangeng, e antara galadhagga tangga ban galadhagga kapal, sobona hikam tabaleccar. Hikam tacabbur ka tase`. Reng-oreng padha acerreng. Isa se mandeng noro`e tengka`na Hikam robbu, kalengnger. Songennep, 2008-2009 *Epetthek dhari puisi 100 % Nyonglet anggidan Lukman Hakim AG. *Oca` Madrasa, umummepon oreng Madura eguna`agi kaangguy nyebbut Madrasah Ibtidaiyah (MI).

Post a Comment

Lebih baru Lebih lama