Asta Tenggi, Pasarean Para Rato Songennep

Nurul Hidayati*

MANABI mereng Polo Madura, tantona bannya` sejarah se gi` ta` ekaonenge sadaja oreng. Namong, sakone` bannya sejarah Polo Madura kalaban empa` kabpatennepon –Bangkalan, Sampang, Mekkasan tor Songennep- ampon kasohor dha` kennengngan e ka`dhimma`a bisaos. Sala settongnga enggi paneka nge-ngenge Asta Tenggi. Asta se badha e mongging bara`na kottha Songennep paneka menangka pasareannepon para rato Songennep.

Kantos samangken, Asta Tenggi bannya` edhatengnge oreng, sae dhari Songennep dibi` otaba oreng manca. Oreng manca dhari Polo Jaba tor en-laenna. Dhateng kaangguy aziarah nyo`on sambung du`a dha` Se Kobasa tor menangka bujud poji sokkor dha` para rato Songennep se ampon aperrang alaban Balanda.

Lamba`, para rato Songennep aperrang alaban Balanda kalaban sanjata sakadarra, akadi kerres, birang ban tradisional laenna. Seddheng tentara Balanda se elaban ngangguy sanjata se ampon kabilang canggih, akadi meriam, beddhil, tenggar, temba` ban sanjata se ampon lebbi bagus dhari se eguna`agi sareng para rato Songennep.

Para rato Songennep lakar ngongguwagi dhalem abillai ra`yattepon alaban Balanda tor nyebbarragi agama Islam. Kaangguy mengenang jasa para rato Songennep pas epaddek kuba e panggir bara`na Kottha Songennep. Penggiran kottha se kennengnganna lebbi tenggi dhari kennengngan se laen paneka tamaso` disa Kebbunagung, kacamadan kottha Songennep, korang langkong 1 km dhari lon-alon kottha.

Dhari jau, asta kalaban lebar tor lanjangnga se same aokoran 150 m. katela` tello kubah. Kennengnganna jau dhari karammiyan tor ta` semma` dhari kampongnga masyarakat, akaton kadi kennengngan, compo` se ampon abit ta` ekennengnge sareng se gadhuwan. Salaen dhari gapenaka, badha settong bato raja se ce` pasdana dhari jau. Tor badha jugan ngalemberra reng-oreng se ta` epanggi dhari ka`dhimma asallla keng dhari bannya`na se aziarah ka kennengngan ka`dhinto.

Lamba` mola, para rato Sonenggep esarennagi e tello` kubah se badha e Asta Tenggi paneka se e ban-sabban kubahepon bannya` okeran-okeran. Neng e kubah bagiyan dhaja paneka menangka makammepon Pulangjiwo ban Wiro Sari asareng makammepon Pangeran Anggadipa ban Pangeran Rama. Kubah se bagiyan lao`, makamepon Pangeran Jimat sareng tan-taretannepon, eantarana Rato Ari (Radin Ayu Adipati Saccadiningrat) ban Rato Wirawangsa (ebuna Pangeran Laos). Manabi e erenganna kubah pasareanna Raden Tumenggung Tirtonegoro (Raden Muhammad Saod) otaba se kalonta kalaban asma Bindara Saod sareng rajina, Raden Ayu Tirtonegoro.

Kubah-kubah paneka aropa`agi dadinggalanepon Raja Tumenggung Kanduruan, Pangeran Lor tor Pangeran Wetan. Sala settong tandha kaparduliyan dhalem pambangunan tor aromat dadinggalan para rato Songennep, Asta Tenggi epateppa` sareng Pangeran Notokusumo kalaban cara aromat tor arabat nyoppre ta` rosak otaba gujur.

Badha pagar dhari sosonan bato e Asta Tenggi nandha`agi ja` para rato Songennep lakar kowat. Bato-bato ganeka esoson daddi pagar ta` kalaban lolo tor semen akadi pagar otaba geddhung e jaman samangken. Nangeng maske ta` ngangguy lolo tor semen, pagarra Asta Tenggi kantos samangken gi` koko parana. Daddi manabi ebandhingngagi sareng pagar/geddhung jaman samangken gi` akowadan daddinggalannepon oreng kona. Hal ka`dhinto nandha`agi ja` se maddek pagar paneka lakar oreng se semma` dha Pangeran, Guste Allah. Rassana, manabi e jaman samangken abak malarat nyareya oreng se bisa ban mampo mandek akadi pagarra Asta Tenggi.

Taon 1808 M epaddek pole settong kubah sareng Sultan Pakunataningrat, pottrana Pangeran Natakusumo se jugan kasambat Panembahan Sumolo. Korang-langkong tello taon kubah paneka se epaddek. Nangeng, sabellunna kubah se epaddek paneka rampong, Sultan Pakunataningrat seda tor esarennegi (ekoburragi) e kubah se gi` ta` lastare paneka (*)


Nurul Hidayati, lahir 14 Agustus 1988. Mahasiswa Sekolah Tinggi Ilmu Tarbiyah Aqidah Usymuni (STITA) Sumenep paneka aktif menangka bendahara Unit Kegiatan Mahasiswa (UKM) Komunitas PELAR STITA Sumenep (2009/2010) tor bendara Badan Eksekutif Mahasiswa (BEM) STITA Songennep (2010/2011).

Post a Comment

Lebih baru Lebih lama