Malanggheng Bhâsa Madhurâ Kalabân Aghunaaghi Bhâsa Sè Saè Tor Sè Lerres

Oleh : M. Hafid Effendy

Bhâsa Madhurâ aropaaghi sala sèttong bhâsa sè èghunaaghi orèng Madhurâ neng polo Madhurâ bân èghunaagi orèng Madhurâ neng lowar Madhurâ. Bhâsa ka’dinto parlo èpèyara bân èpatombu kaangghuy teptep èghunaagi sabbhân arè sareng orèng Madhurâ.

Tombu bân ghâmbhâ’na bhâsa Madhurâ ghumantong dâ’ pasèra sè aghunaaghiâ neng polo Madhurâ otabâ neng loar Madhurâ, kong-langkong dâ’ para ngangodâdhân sè ampon ghumatè dâ’ bhâsana dhibi’. Bhâsa Madhurâ ampon èangghep cè’ parlona mongghu dâ’ para seppo sè mèyara molaè dhimen kantos samangkèn, namong è jhâman samangkèn ampon tombu pan-saponapan pokpara (problematika) neng bhân-sabbhân arè è dâlem apol-kompol otabâ adon-jandon sakancaan. Ampon tabhu’tè sala sèttong pamangghi jhâ’ bhâsa Madhurâ korang èrabât tor èpèyara mongghu ngangodâdhân. Aponapa mè’ saka’dinto? Amarghâ bhâsa Madhurâ èangghep bhâsa sè korang modern bân korang gaul neng dât-ngodâdhân. Pramèla dâri ka’dinto cè’ parlona manabi bhâsa Madhurâ ka’dinto eajhâraghi dâ’ na’poto molae omor sataon kantos dhibâsa.

Takae’ sareng pokpara sè ampon nyebbâl neng rèn-arèn epon. Bhâsa Madhurâ cè’ parlona èpalanggheng bân èpatombu menangka ka’ dinto ampon dhâddhi kawajibhânna orèng Madhurâ. Sala settong conto sè ampon kalampan kantos samangkèn èngghi panèka bâdâna program-program siaran bhâsa Madhurâ neng radio Karimata FM sareng Ralita FM sè èpèyara sareng èlampaaghi “Yayasan Pakem Maddhu” sè bâdâ neng kabhupatèn Mekkasân. Salaèn dâri ka’dinto jhugâ bâdâna atoran neng è PERDA sè ampon èsaroju’i, sareng pamarènta Mekkasân, jhâ’ pangajhârân bhâsa Madhurâ jhugân parlo èbadaaghi neng pangajhârân SMA. Kadhâddhiân saka’dinto ampon kalampan ghân sakonè’ kong-langkong neng pangajhârân SMA se epamaso’ dâ’ Muatan Lokal mongghu kurikulum KTSP. Pramèla dâri ka’dinto è dâlem malanggheng bhâsa Madhurâ bisa lebât dâri pan-saponapan kadhâddhiân sè takaè’ sareng aghunaaghi bhâsa sè saè tor sè lerres.

Salaèn dâri kasebbhut. È bâkto abudhâbu otabâ ator-cator dâ’ sakancaan, bhâla krabâ, sareng sè padâ seppo ka’ dinto marloaghi bhâsa sè saè tor sè lerres menorot ondhâgghânna. Melana marloaghi èlmo sè bisa majhârna’ ponapa bhâsa Madhurâ ka’ dinto menorot se aghunaaghiâ. Namong parlo èkaghâli saè mongghu para tarètan sè ghumatè dâ’ bhâsana dhibi’. Jhâ’ bhâsa Madurâ ka’dinto parlo èghunaaghi akor menorot kennenganna. Ghumantong dâ’ ondhâgghâ bhâsana sè aghunaaghi. Kadhiponapa aghunaaghi mongghu dâ’ rèng seppo ka na’potona, kèyaè ka santrèna, lakè ka binèna, otabâ sabhâligghâ.

Mèlana bârghâ Madhurâ kodhu mèkkèr ghân sakonè’. Bhâ’ bisaa bhâsana dhibi’ tombu bân èpalanggheng kantos taon sebhâkal dâteng. Insya Allo manabi bârghâ Madhurâ ngaghungè pangghaliân sè lanjhâng kaangghuy arabât bân mèyara bhâsana dhibi’ kantos akhèr jhâman. Bi-lebbi ampon ebiyasaaghi molaè ghi’ kènè’ dâ’ na’potona. Parlo èkaghâli saè jhugâ dâ’ sadhâjâna bârghâ Madhurâ. Jhâ’ bhâsa ka’dinto tombu bân aobâ menorot jhâmanna, bân menorot sè aghunaaghiâ. Saterros èpon, ampon dhâddhi lumbrana manabi èjhâân aobâ dhâddhi èjhân sè anyar, èngghi panèka “Èjhaan Taon 2004”. Kalabân aobâna èjhâân, kadhâddhiân ghâpanèka aropaaghi kadhâddhiân sè saè mongghu bârghâ madhurâ. Jhâ’ Bhâsa Madhurâ ampon andi’ pandhuman sè saè menorot cara nolès bân cara macana. Pramèla dâri jhajharbaan kasebbhut, lèbat jhâjhârbâân kasebbhut, ngèrèng malanggheng bhâsa Madhurâ kalabân aghunaaghi bhâsa sè ampon dhââddhi kabiyasaanna sabbhân arè, bi-lebbi manabi aghunaaghi sè saè tor sè lerres akor sareng ondhâgghâ bhâsana. 

somber tolesan : http://pakem-maddhu.blogspot.com/