Pak Gamar: Mamaca Otaba Macapat Gi’ Ekatresnane

Pak Gamar ( 75 taon) , pensiun guru SD. Lebur mamaca molae gi’ kana’, kantos mangken tettep ajalanagi kasennenganna enggi ka’dinto hadir dha’ kompolan-kompolan mamaca sampe’ ka disa-disa salaen karawitan Madhura. Pak Gamar ekapartaje ngasuh acara basa Madura e RRI Sumenep sareng TV SIS e Songennep. Bhakto-bhakto anggal Pak Gamar jugan narema lalakon atokangi kaju, akadi korse, meja ban samacemma.
Pas ka’dionato, bhakto deng-rendeng arena Majalah Jokole manggi’i awawancare tokoh se setthong ka’dinto, bab mamaca otaba macapat. Haselepon kadi ka’dinto:


Nyo’on sapora ka’dinto, menorot Pak Gamar kadipona saestoepon kabadha’an kesenian macapat ataba mamaca, se samangken ampon malarat epanggi’i e tengah-tengah masyakat.

Ngengingi mamaca otaba macapat kantos taon mangkeng paggun ajalan kadiya se kona, ka’into  se kataresna namong oreng-oreng tertentu, ompamaepon gi’ para-para seppo. Manabi dan kaula dibi’ gi’ geduwan karep kaangguy mabada generasi, eantaraepon settong disa di Kalianget Songennep, bada se dari para anom, ngangodeden se ajar. Caraepon supaja macapat paneka ajalan teros ban tak serna. Sabban la’ella’ malem dan kaula hadir da’ kompolan macama ngatore pamanggi-pamanggi da’ cakanca ka’dinto. Mala e settong dinas lain. Kadiya e Dadda’ (Disa Kebundadap Kecamatan Saronggi Sumenep), mala ampon abid ajalan mulai taon 1972, ngereng caretaepon mangken ierengi kaleningan, ierengi sinden, namung ta’ aropa’agi tayyub. Sinden ka’dinto ngejung e ellat-elladda mamaca ka’dissa’.

Daddi, kalabhan oca’ lain, samangken paneka, nyamana mamaca gi’ badha tor ekatresnane.

Badan kaula, mator sakalongkong da’ cakanca, se lerres-lerres taresna macapat, asabab ka’dinato ca’epon oreng kona, manabi ta’ ngide se asarena, bila merengagi macapat, konglangkong tembang ka’dinto, tembang Kinanti epelokkagi ka’dinto ngantok, pas teros ngiddhe, ta’ mabi obat tidur. Sabalikepon manabi abungowa, abungo seasaren manabi mereng tembang Artate, Langandriye, pas abungo dibi’.

Saestoepon ponapa manfaat manabi ajar otaba ajaleni macapat. Ca’epon ajar macapat paneka ce’ malaradde, karana salaen ngonenge cem-macemma tembang, jugan kodhu ngowasae lagu-laguepon.

Manabi masyarakat ka’dinto, kenning koca’ taresna, sakeng ajar ca’epon kandinto malarat kangguy oneng. Dan kaula mator, soal malarat paneka polana ta’ ejalani, bila ejelani sae. Pegunaepun menorot badhan kaula, salaen melestarikan budaja, ka’into nerrosagi dadinggalenna para leluhur kona, asabab gi’jamanna ju’radi ka;dinato perak macapat se badha.

Asallepon macapat ka’dinto dari ka’dimma

Ban macapat ka’dinto banne karanganna reng Songennep orang reng Madhura. Ka’dinato dari Wali Songo, e sabban-sabban tembang Wali Songo se sasanga’ ka’dinto padha ngarang. Contoepon Sunan Drajat ka’dinto sampe’ andhi’ tembang Pangkor sareng Durma, malah ierengi tabbhuwan.
Milana manabi macapat paneka ierengi tabbuwan, sabban tembang ka’dinto badha khusus nyamana ghanding. Ompamaepon, bila Artate kudu Angling, bila Kinanti kodu Sekar Jambu otaba Gunung Mantu’. Ka’dinto babulengan se dhari Wali Songo. Jarna’na, salerressa macapat ka’dinto dari “bhara’”, enggi ka’dinto dari Wali Songo.

Ponapa parbida’anna antara macapat Songennep sareng Jaba

Manabi lagu padha saos, sabab ka’dinto annot (notasi), kadiya nodda nyanyian. Namong kaanggy Songennep ca’epon orang Jabha cengko’na ka’into lanjang, kantos orang Yogya sareng Sorbaja nerowana laggu se Songennep malarat. Pada saos, e candegganna, etengnga e ambuna ka’into, sakeng e Songennep ka’dinto lanjang.
Milana sabbhan taon, Songennep boro’ lomba sa Jabha Temor ka’into cekka’ terros. Alhamdullah salama lima kale, aponapa ca’epon juri se Songgennep ka’into laguna sae, ngennes ban samacemma.

Pona samangken perkembangan macapat bisa ekoca’ maju

Perkembangan kompolan mamaca mangken tamba taon tamba maju, polaepon tello taon ajalan sareng Pamarentah Daerah ka’dinto kenging jaminan. E settong saat badha papanggin e Disparbud Sumenep, kaula ngosolagi, dimen mola namong Disparbud ka’into adabhu “soro pamaju”, namong sober, rakara ta’oneng nyombang, daddi manabi teroo majuwa tong-setongnga jalan kadi ka’dinto.
Alhamdullah, mangkon tiap kompolan kengeng bantowan, maskon sakaderra. Nanong kadi pamator, pelaku-pelaku-epon ka’dinto gi’ gun-paggun. Namong se daddi bungana dha’ kaula salaen se ampon seppo, le’ale’ dadngodan mula taresna, saenggana insya Allah, manabi ekagali tor ngowasae kaom dadngodan, macapat otaba mamaca bakal lebih samporna e katresnane masyarakat.

Ponapa eparlowagi macapat eajerragi ka sakola’an-sakola’an

Langkong sae dhan kaula gaduwan pamanggi, kajabana e pendidikan ka’into ampon nganjurragi ka sakola’an-sakola’an ka’into insya Allah maju. Jugan ja’senga kadi Pamarentah dha’ para ngangodadan se penter mamaca nomer settong se urusan omor ngode, pas parenge bea biswa ka’angguy matotok sakola’anna, saengga na’kana’ tambha brenteng madhelem pangajaran tor kamampuan mamacana. Samangken pangargaan kadi kanto dhari Pamarentah korang, tamaso’ kesenian tradisi laenepon. (Syaf Anton Wr)


Post a Comment

Lebih baru Lebih lama