Saloka Tor Parèbhâsan Madoerâ

 ATOR KABIDHÂN

Para maos sè ampon onèng dhâddhi morèd sakola’an ghoeroe è Probolinggo ghi’ djhamanna Mas Wignjosastro djoemenneng ghoeroe Madhoerâ, tanto padâ ollè bâboeroeghân bâb parèbhâsan sareng saloka sabâtara ; tja’otja’an ghâpanèka èpapolong èator orot noro’ anatjaraka, bannja’na korang langkong 300 mèggi’. Sangkolan tjatettan parèbhâsan èngghâpanèka èajhârraghi polè saparloèpon è sakola’an kènè’.

Nalèka bhâdhân kaoelâ dhâddhi kapala cursus goeroe bhânto è Bândâbâsa marloaghi mapolong lambânna parèbhasan sareng saloka Madoerâ, sè ghi’ ta’ kasebbhoet è dâlem tjatettan sè dâri sakola’an goeroe è Bhangèl, ollèna reng-mèrengngaghi mo-sarmoan bhâdhân kaoelâ bhângsa Madoerâ, akadhi : towan Kandjeng Profèssor Vreede, polè dâri boekoe “ Saloka sareng parèbhâsan Madoerâ “, “ Kantjèl “ sareng salaènna.  Sareng bhâdhân kaoela ladjoe èanggit èbhângon tjatjatoran, orèng kaduwâ otabâ katello arasanan bâb kabâdâ’ân sareng kadhâddhiân-kadhâddiân è nalèka èngghâpanèka, sambi ngandhâ’âghi artèna tja’-otja’na sareng parèbâsan, sè ampon èpapolong ghellâ’ èorot anatjaraka sareng ètolès aksara Madoerâ.

Saamponna marè, ladjhoe èkèrèmmaghi dâ’ Commissie voor de Volkslectuur è Batawi, ollè bâlessân ; langkong pardjoeghâ sareng serrat asta’anna M. Wignjosastro sè kasebbhoet èattas, sareng tjatjatoranna kodhoe èboewâng, kala’ parèbhâsanna malolo sareng artèna bisaos. Manabi parlo, saè djoeghân èpasangè katerrangan sakadhârrâ.

Kètab panèka moghâ kèngènga bhâdhi bhâng-sombhâng njokopè kaboetoanna bhâsa Madoerâ.
Sareng bhâdhân kaoelâ kètab panèka ètolès aksara Latèn, parlona ma’ ollè rèngkes sareng ghâmpanga tjap-otjapanna. Nangèng sanaddjân tolèsanna aksara Latèn, orot gilirra ghi’ pagghoen noro’ anatjaraka.

Ta’ langkong lahèrra kètab paneka mandhâr bâdâ’â ghoenana dâ’ para maos.

s è mapolong
Kartosoediryo
Djember, December 1920



ATOR SÈ NJÂLÈN

Saamponna bhadan kaoela aromasa djha’ banget parlona saloka tor parebhasan Madhoera paneka noddjoe kasampornaan masalah pandidighan è naghara Indonesia langkong-langkong è Madhoera, dari ka’dinto arassa barenteng bhadan kaoela kaanggoej makompol saloka tor parebhasan njopprè dhaddhia sala sèttong pandhoeman èdalemanna agoena’aghi bhasa Madhoera.

Boekoe karangannèpon bapak Kartosoedirdjo sè èangghit taon 1920 ka’dinto, èpangghi bhadan kaoela namong foto copy èpon joeghan aksarana ampon bannja’ sè ta’ bisa èmaos, dari ka’dinto sareng bhadan kaoela èopadja’aghi njopprè ètolès olang kaanggoej gampang dan’ ka sè maos. Bhadhan kaoela njalèn kalaban ta’ ngoba otja’ tor okara sè èkèraaghi ngoba dan’ artèèpon sè èkamaksod sareng sè ngarang kabidhan. 

Dari ka’dinto èdalem tolèsan ka’dinto tantona ghi’ bada sè korang samporna tor korang njamporna’aghi, njoprè èkaghali



KATERRANGAN

È djhâman mangkèn, bânnja’ tja’-otja’ sè èsaloj angghoejânna, kantos ta’ terrang artèna sè sanjatana, dhâddhi ta’ djhârna’ dâ’ pamèkkèran, ompama : bheddhâ, sowak, dhoewâs, sareng èn-laènna. Sapanèka djoeghân mongghoe dâ’ tja’-otja’an, akadhi : parèbhâsan, saloka, tja’-otja’an : paparèkan, sendèlan, palegghirân, bângsalan, parsemmon, lalongèt.

Sadjân abit salojja sadjân sara, taker para’ tadâ’â bidhâna ; mangka sanjataèpon andi’ ma’na bâng-sèbâng sareng bâdâ bhidhâna. Edâlem boekoe panèka bhâdhân kaoelâ namong nerrangngaghiâ artèna otja’ : parèbhâsan, saloka sareng tja’-otja’an bisaos, sopadjâ nambâ’âna terrangnga pangartèanna orèng sè maos.

Parèbhâsan, bhâbhâsan, tja’-otja’an otabâ tjap-otjapan, èngghâpanèka sabârnana kabâdâ’ân otabâ otja’ sè ta’ èpasamaon mabi opama, karana padjhât kadhâddhiân ongghoeân, opama :

Etombhâk èosong ; parèbhâsanna orèng sè acarok bân bhâlâna dhibi’, saamponna sala sèttong kalèr, tanto ghi’ èosong sareng mosona gellâ’. Kellar mellè ta’ kellar ngangghoej ; èkotja’aghi dâ’ orèng soghi sè ta’ toman ghoej-ngangghoej saè, dhâddhi gerrâ ; sabâb lalakon onggoean bâdâ orèng kowat mellè pangangghoej otabâ ponapa saos sè larang arghâna, marghâ dâri soghina, nangèng ta’ onèng mattrappaghi, tèbhâna dhâddhi tjatjalèn. Sapanèka saterrossèpon.

Dhinèng saloka, artèna sabârnana kabâdâ’ân otabâ otja’ sè èpasamon, opama kadhi : tè’-lettè’ ngèrèt rondjhângan ; tè’-lettè’ panèka kèbân kènè’ ; rondjhângan kapprana tèkel aèboean kalè radjâna tè’-lettè’ ; ghâpanèka èèrèt, artèèpon bâdâ è bingkèngnga tè’-lettè’. Dhâddhi salokana pa-panopa sè dâ’-adâ’na kènè’, kabudina radjâ. Mara belloe’ abângbâng ; belloe’ panèka lètjèn nyangsara peghâ’ânna ; mangka pas abângbâng ( andi’ kalèmbâng ), onèng ngabbher ; dhâddhi sadjân malarat pèghâ’ânna ; salokana orèng sè tjè’ pènterra atjatja, ta’ ghâmpang kennèng sarèkal. Sareng bânnja’ polè laènnèpon.

Samangkènna otja’ parèbhâsan sareng saloka ampon èsaloj angghoejânna, ta’ ghâmpang sè abhidhâ’âghiâ ; ka’imma sè saloka, kaimma sè parèbhâsan. Dhâddhi manabi kasokan ngaonèngana dhâ-bhidhâna saloka sareng parèbhâsan sè kasebbhoet èdâlem boekoe panèka, èngghi kodhoe èkaghâli dhingèn artèna.          


Saloka
  1. Saloka Tor Parèbhâsan Madoerâ
  2. Saloka Tor Parèbhâsan Madoerâ (1)
  3. Saloka Tor Parèbhâsan Madoerâ (2)
  4. Saloka Tor Parèbhâsan Madoerâ (3)
  5. Saloka Tor Parèbhâsan Madoerâ (4)
  6. Saloka Tor Parèbhâsan Madoerâ (5)
  7. Saloka Tor Parèbhâsan Madoerâ (6)
  8. Saloka Tor Parèbhâsan Madoerâ (7)
  9. Saloka Tor Parèbhâsan Madoerâ (8)
  10. Saloka Tor Parèbhâsan Madoerâ (9)
  11. Saloka Tor Parèbhâsan Madoerâ (Panotop)

1 Komentar

  1. Assalamu'alaikum Wr Wb
    kadiponapa manabi badhan kaula carana manggi'i bukuna

    BalasHapus

Posting Komentar

Lebih baru Lebih lama